در هر شبکه کامپیوتری، تجهیزات مختلفی برای انتقال و مدیریت داده‌ها به کار گرفته می‌شوند. این تجهیزات به دو دسته اکتیو (Active) و پسیو (Passive) تقسیم می‌شوند.
در هر شبکه کامپیوتری، تجهیزات مختلفی برای انتقال و مدیریت داده‌ها به کار گرفته می‌شوند. این تجهیزات به دو دسته اکتیو (Active) و پسیو (Passive) تقسیم می‌شوند. تجهیزات اکتیو شامل دستگاه‌هایی مانند سوئیچ‌ها، روترها و فایروال‌ها هستند که به برق نیاز دارند و نقش پردازش داده‌ها را ایفا می‌کنند. در مقابل، تجهیزات پسیو شبکه بدون نیاز به منبع تغذیه، وظیفه انتقال، توزیع و سازماندهی داده‌ها را بر عهده دارند و یکی از مهم‌ترین اجزای زیرساخت شبکه محسوب می‌شوند.
تجهیزات پسیو شامل کابل‌های شبکه، پچ پنل، رک، کیستون، پریزهای شبکه، کانکتورها و داکت‌ها هستند که کیفیت و استاندارد آن‌ها تأثیر مستقیمی بر عملکرد و پایداری شبکه دارد. در این مقاله، به بررسی انواع تجهیزات پسیو شبکه و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم تا درک بهتری از نقش این تجهیزات در راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های کامپیوتری داشته باشیم.
محصولات مشابه: تجهیزات فیبر نوری
تجهیزات پسیو شبکه چیست؟
تجهیزات پسیو شبکه به مجموعه‌ای از سخت‌افزارهای غیرفعال در زیرساخت شبکه گفته می‌شود که بدون نیاز به برق یا پردازش، وظیفه انتقال، توزیع و سازماندهی داده‌ها را بر عهده دارند. این تجهیزات شامل کابل‌های شبکه (کابل مسی و فیبر نوری)، پچ پنل، رک و متعلقات آن، کیستون، پریز شبکه، کانکتورها، پچ کوردها، داکت و ترانکینگ، اسپلیتر فیبر نوری و سیستم ارتینگ می‌شوند. کیفیت این تجهیزات تأثیر مستقیمی بر سرعت، پایداری و امنیت شبکه دارد و انتخاب مناسب آن‌ها در طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های استاندارد بسیار حائز اهمیت است.
انواع تجهیزات پسییو شبکه
۱. کابل شبکه (Ethernet Cable)
کابل‌های شبکه وظیفه انتقال داده را بین تجهیزات مختلف مانند سوئیچ‌ها، روترها، کامپیوترها و سرورها بر عهده دارند. این کابل‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کابل‌های مسی (Twisted Pair) که شامل انواع Cat5e، Cat6، Cat6a، Cat7 و Cat8 هستند و برای شبکه‌های استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرند، و کابل‌های فیبر نوری (Fiber Optic) که برای انتقال داده در مسافت‌های طولانی و با سرعت بالا کاربرد دارند.
کابل‌های مسی دارای هسته مسی بوده و به دو نوع UTP (بدون شیلد) و STP (شیلددار) تقسیم می‌شوند که در محیط‌های پرنویز، نوع شیلددار عملکرد بهتری دارد. در مقابل، کابل‌های فیبر نوری با استفاده از سیگنال‌های نوری، داده را منتقل کرده و نویز و تداخل الکترومغناطیسی در آن‌ها تأثیری ندارد، به همین دلیل در دیتاسنترها و ارتباطات بین‌شهری استفاده می‌شوند.
۲. پچ پنل (Patch Panel)
پچ پنل یک قطعه مدیریتی برای کابل‌های شبکه است که به‌عنوان نقطه اتصال بین کابل‌های ورودی و خروجی در رک استفاده می‌شود. این قطعه دارای چندین پورت RJ-45 یا پورت فیبر نوری است که امکان مرتب‌سازی و توزیع کابل‌های شبکه را فراهم می‌کند.
استفاده از پچ پنل باعث کاهش بی‌نظمی در کابل‌کشی، افزایش عمر تجهیزات و سهولت در نگهداری و تغییرات شبکه می‌شود. بدون پچ پنل، کابل‌های شبکه مستقیماً به تجهیزات متصل شده و در صورت نیاز به جابه‌جایی، احتمال آسیب به کابل‌ها افزایش می‌یابد.
۳. رک (Rack) و متعلقات آن
رک شبکه یک محفظه فلزی است که برای نگهداری و سازماندهی تجهیزات شبکه مانند سرورها، سوئیچ‌ها، روترها، پچ پنل‌ها و UPS استفاده می‌شود. این محفظه‌ها در دو نوع دیواری (Wall Mount) و ایستاده (Standing Rack) تولید می‌شوند و بسته به نیاز شبکه در اندازه‌های مختلف (۴ تا ۴۲ یونیت) در دسترس هستند.
متعلقات رک شامل سینی رک (برای قرار دادن تجهیزات بدون محل نصب)، فن رک (برای تهویه و خنک‌سازی)، پیچ و مهره رک، و بلانک پنل برای بهینه‌سازی فضا و مدیریت کابل‌ها هستند. استفاده از رک باعث افزایش امنیت، کاهش خرابی تجهیزات و بهبود جریان هوا در محیط شبکه می‌شود.(جهت اطلاع از قیمت رک دیواری کلیک کنید. )
۴. کیستون (Keystone)
کیستون یک ماژول اتصال‌دهنده برای کابل‌های شبکه است که در پچ پنل، پریزهای شبکه و جعبه‌های توکار استفاده می‌شود. این قطعه امکان اتصال سریع و پایدار کابل‌های شبکه را فراهم کرده و معمولاً دارای استانداردهای Cat5e، Cat6، Cat6a و Cat7 است.
کیستون‌ها به دو نوع UTP (بدون شیلد) و STP (شیلددار) تقسیم می‌شوند. نوع شیلددار در محیط‌های دارای نویز الکترومغناطیسی مانند کارخانه‌ها و مراکز صنعتی عملکرد بهتری دارد. استفاده از کیستون باعث کاهش قطعی‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری در پیکربندی شبکه می‌شود.
۵. پریز و فیس‌پلیت شبکه (Network Outlet & Faceplate)
پریز شبکه یک نقطه دسترسی برای اتصال کاربران به شبکه است و معمولاً روی دیوار، کف یا میز نصب می‌شود. این پریزها شامل یک یا چند ورودی کیستون هستند که کابل‌های شبکه را به تجهیزات نهایی مانند کامپیوتر یا تلفن VoIP متصل می‌کنند.
فیس‌پلیت (Faceplate) یک قاب پلاستیکی است که روی پریزهای شبکه نصب شده و برای حفاظت از کیستون و بهبود زیبایی محیط استفاده می‌شود. این تجهیزات به‌ویژه در محیط‌های اداری و سازمانی کاربرد دارند و نقش مهمی در مدیریت کابل‌کشی ساختاریافته ایفا می‌کنند.
بیش تر بخوانید: آشنایی با خدمات پسیو شبکه
۶. انواع کانکتور و سوکت (Connectors & Sockets)
کانکتورها و سوکت‌های شبکه قطعات کوچکی هستند که برای اتصال کابل‌های شبکه به تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین کانکتور شبکه RJ-45 است که در کابل‌های مسی استفاده شده و در استانداردهای مختلف مانند Cat5e، Cat6 و Cat7 عرضه می‌شود.
در شبکه‌های فیبر نوری، کانکتورهایی مانند SC، LC، ST و MPO برای ایجاد اتصالات سریع و مطمئن مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب کانکتور مناسب بر اساس نوع کابل و تجهیزات مورد استفاده، تأثیر مستقیمی بر عملکرد و پایداری شبکه دارد.
۷. پچ کورد (Patch Cord)
پچ کورد یک کابل کوتاه و انعطاف‌پذیر است که برای اتصال تجهیزات شبکه مانند سوئیچ، روتر، کامپیوتر و پچ پنل استفاده می‌شود. این کابل‌ها در انواع مس (RJ-45) و فیبر نوری (SC، LC، MPO) عرضه شده و معمولاً در اندازه‌های ۳۰ سانتی‌متر تا ۱۰ متر تولید می‌شوند.
پچ کوردها در استانداردهای Cat5e، Cat6، Cat6a و Cat7 در دسترس هستند و استفاده از آن‌ها باعث افزایش سرعت نصب، کاهش قطعی‌ها و بهبود عملکرد شبکه می‌شود. کابل‌های بی‌کیفیت یا بلندتر از حد نیاز می‌توانند باعث افت سیگنال و کاهش پهنای باند شوند.
۸. داکت و ترانکینگ (Cable Management)
داکت و ترانکینگ تجهیزاتی برای مدیریت و محافظت از کابل‌های شبکه در محیط‌های اداری و صنعتی هستند. داکت‌ها معمولاً در ابعاد کوچک و برای عبور کابل‌های کم‌حجم استفاده می‌شوند، درحالی‌که ترانکینگ‌ها محفظه‌های بزرگ‌تری هستند که چندین کابل شبکه، برق و تلفن را به‌طور هم‌زمان مدیریت می‌کنند.
استفاده از این تجهیزات باعث کاهش بی‌نظمی، افزایش ایمنی و جلوگیری از آسیب‌دیدگی کابل‌ها می‌شود. همچنین، در صورت نیاز به تغییر در کابل‌کشی، داکت و ترانکینگ دسترسی آسان‌تری را فراهم می‌کنند.
۹. فیبر نوری و تجهیزات جانبی
فیبر نوری یکی از پیشرفتهترین فناوری‌های انتقال داده است که از سیگنال‌های نوری برای ارسال اطلاعات استفاده می‌کند. این کابل‌ها به دو نوع Single Mode (برای مسافت‌های طولانی) و Multi Mode (برای مسافت‌های کوتاه‌تر) تقسیم می‌شوند.
تجهیزات جانبی فیبر نوری شامل پیگتیل (Pigtail) برای اتصال کابل‌های فیبر نوری به تجهیزات، آداپتور فیبر نوری برای اتصال دو کابل و اسپلیتر نوری برای تقسیم سیگنال به چندین خروجی است. این تجهیزات در مراکز داده و ارتباطات بین‌شهری به کار می‌روند.
۱۰. سیستم ارتینگ و محافظ‌های شبکه
سیستم ارتینگ در شبکه‌های کامپیوتری برای جلوگیری از نویز، افزایش ایمنی و محافظت از تجهیزات در برابر نوسانات برق و صاعقه استفاده می‌شود. این سیستم شامل چاه ارت، سیم ارت، و میله ارتینگ است که جریان‌های اضافی را به زمین منتقل می‌کند.
لایتنینگ ارستر (Lightning Arrester) یکی دیگر از تجهیزات حفاظتی است که از تجهیزات شبکه در برابر شوک‌های الکتریکی ناشی از صاعقه محافظت می‌کند. استفاده از این سیستم‌ها به‌ویژه در دیتاسنترها و ساختمان‌های مرتفع، باعث افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش خرابی‌ها می‌شود.
سخن پایانی
تجهیزات پسیو شبکه بخش اساسی زیرساخت هر شبکه کامپیوتری را تشکیل می‌دهند و کیفیت آن‌ها مستقیماً بر سرعت، پایداری و امنیت شبکه تأثیر می‌گذارد. انتخاب کابل‌های استاندارد، استفاده از پچ پنل و رک مناسب، مدیریت صحیح کابل‌ها با داکت و ترانکینگ و بهره‌گیری از سیستم ارتینگ و تجهیزات حفاظتی، همه عواملی هستند که در بهینه‌سازی عملکرد شبکه نقش مهمی دارند.
در یک شبکه پایدار و کارآمد، تجهیزات پسیو به اندازه تجهیزات اکتیو اهمیت دارند. بنابراین، در هنگام طراحی و پیاده‌سازی شبکه، توجه به استانداردهای این تجهیزات می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند افت سیگنال، تداخل نویز و خرابی زودهنگام تجهیزات جلوگیری کند. اگر قصد راه‌اندازی یا ارتقای شبکه خود را دارید، حتماً در انتخاب تجهیزات پسیو با دقت عمل کنید تا از عملکرد بهینه و طول عمر بالای شبکه خود اطمینان حاصل کنید.
کبیر صنعت یکی از پیشرفتهترین خطوط تولیدی کشور را در اختیار دارد و تمامی محصولات خود را بر اساس استانداردهای جهانی تولید می‌کند و این مسئله نقش بسیار موثری را در پیشرفت روز افزون این مجموعه ایفا کرده است .
نظر شما: